Có nên từ chối nhận thêm việc khi chưa được thăng tiến hay tăng lương?

Tôi đã làm việc ở công ty hiện tại được 5 năm và rất yêu thích công việc này. Công việc vừa phù hợp với định hướng nghề nghiệp lâu dài vừa giúp tôi tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu. Đồng nghiệp thì thân thiện, còn sếp thì dễ làm việc và đã hướng dẫn tôi theo cách mà trước đây chưa từng có ai làm. Nhìn chung, tôi cảm thấy rất hài lòng với môi trường hiện tại.

Tôi gắn bó với công ty hiện tại được 5 năm. Tôi yêu thích công việc và đã tích lũy nhiều kinh nghiệm quý báu dưới sự dẫn dắt tận tâm của sếp.

Tuy nhiên, khoảng một năm trước, sếp từng đề cập đến khả năng thăng chức cho tôi. Thực ra, trong phòng lúc đó và ngay cả hiện tại đang không có vị trí nào để tôi được cất nhắc lên. Vị trí kế trên tôi là vị trí của sếp tôi và anh vẫn đang có ý định làm ở đây lâu dài. Nhưng sếp cũng chia sẻ với tôi là anh sẽ đề xuất với Ban lãnh đạo để tạo ra một vị trí mới, để tôi sẽ đảm nhận thêm một phần công việc quản lý bộ phận — bao gồm đào tạo nhân sự mới và rà soát công việc của các nhân viên cấp dưới. Sếp tôi hào hứng với ý tưởng này vì khối lượng công việc của sếp đang quá tải, nên khi tôi được cất nhắc lên vị trí mới thì có thể san sẻ bớt công việc với sếp.

Bản thân tôi cũng thấy đây là cơ hội tốt để phát triển, với một chức danh cao hơn và mức lương hấp dẫn hơn. Ngay từ đầu, sếp cũng nói rõ rằng việc tạo ra một vị trí hoàn toàn mới như vậy sẽ cần thời gian để trình lên cấp trên và bộ phận nhân sự xem xét.

Cách đây một năm, sếp đề xuất tạo một vị trí quản lý mới cho tôi để chia sẻ bớt công việc, nhưng đến nay kế hoạch vẫn chưa được phê duyệt do công ty tạm hoãn thăng chức vì khó khăn tài chính.

Tiếc là đến nay đã tròn một năm, nhưng mọi việc vẫn chưa có nhiều chuyển biến. Một phần vì công ty vừa mất đi một hợp đồng lớn, dẫn đến việc công ty tôi đang áp dụng chính sách tạm hoãn tuyển dụng, thăng tiến. Dù không có nguy cơ cắt giảm nhân sự, nhưng việc đề xuất tạo thêm vị trí mới lúc này lại càng khó khăn hơn. Dẫu vậy, sếp vẫn luôn cập nhật tình hình cho tôi và tiếp tục nỗ lực vận động để kế hoạch được phê duyệt.

Tôi đang băn khoăn liệu có thể khéo léo đề xuất được trả công xứng đáng cho những nhiệm vụ bổ sung này.

Trong khi chờ đợi, sếp dần giao cho tôi nhiều phần việc thuộc phạm vi của vị trí mới, dù trên thực tế, tôi vẫn chưa được chính thức bổ nhiệm. Tôi hoàn toàn hiểu điều đó — sếp đang quá tải và việc tôi hỗ trợ cũng giúp giảm bớt áp lực. Những công việc này tuy không nằm trong mô tả công việc hiện tại của tôi, nhưng đều là những nhiệm vụ mà tôi có hứng thú đảm nhận.

Tôi hoàn toàn tin tưởng sếp và không nghĩ rằng sếp cố tình lợi dụng mình. Tôi tin rằng việc thăng chức sẽ xảy ra, chỉ là chưa đến lúc mà thôi. Nhưng tôi đang băn khoăn: liệu có cách nào để khéo léo nói với sếp rằng: "Em sẵn sàng đảm nhận những nhiệm vụ này, nhưng chỉ khi được trả công xứng đáng" hay không?

Trong khi vẫn đảm nhận thêm phần việc quản lý mà chưa có chức danh hay mức lương mới, tôi đang băn khoăn liệu có thể khéo léo đề xuất được trả công xứng đáng cho những nhiệm vụ bổ sung này.

Lời khuyên của VietCareerAdvice:

Thật ra, đây là vấn đề phức tạp hơn vẻ bề ngoài.

Về nguyên tắc, ai cũng có quyền từ chối nhận thêm trách nhiệm mà không đi kèm với sự điều chỉnh về lương và chức danh — nhất là khi đó là những nhiệm vụ vốn thuộc về một vị trí cao hơn.

Về nguyên tắc, bạn có quyền từ chối nhận thêm trách nhiệm nếu chưa có sự điều chỉnh về chức danh và lương, nhất là khi đó là công việc ở cấp bậc cao hơn.

Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều công ty thường yêu cầu nhân viên phải chứng minh mình có thể đảm đương công việc ở cấp bậc cao hơn trước khi chính thức được thăng chức và tăng lương. Cách làm này không hẳn là đúng, nhưng lại khá phổ biến.

Tuy nhiên, thực tế tại nhiều công ty, nhân viên thường phải "làm thử" công việc ở cấp trên như một điều kiện ngầm trước khi được thăng chức chính thức.

Thậm chí, ở nhiều nơi, việc "tự chứng minh năng lực" bằng cách chủ động nhận thêm công việc ngoài phạm vi hiện tại gần như là điều kiện ngầm để được xem xét thăng tiến — đặc biệt trong các tổ chức nhỏ, nơi mọi người thường đội nhiều "mũ" cùng lúc.

Nhiều công ty khuyến khích nhân viên "tự chứng minh năng lực" bằng cách chủ động nhận thêm công việc.

Điều khó chịu là: đôi khi việc từ chối nhận thêm nhiệm vụ lại khiến ban quản lý đánh giá bạn là cứng nhắc, thiếu tinh thần đồng đội. Đúng là nếu ai đó khước từ ngay cả những thay đổi nhỏ như chủ trì một cuộc họp thay sếp hay giúp nhân viên mới hòa nhập thì sẽ bị coi là thiếu hợp tác. Nhưng khi nói đến những thay đổi lớn như quản lý cả một đội ngũ — điều vốn dĩ nằm ngoài mô tả công việc hiện tại — thì tiêu chuẩn nên khác.

Trong trường hợp của bạn, những nhiệm vụ sếp đang giao đã vượt xa phạm vi công việc hiện tại và thực chất là những phần việc của một vị trí cao hơn. Việc cứ tiếp tục đảm nhận công việc đó mà không có sự điều chỉnh chính thức không chỉ khiến bạn bị thiệt thòi về thu nhập, mà còn vô tình làm giảm động lực của công ty trong việc đẩy nhanh quá trình thăng chức. Họ có thể nghĩ rằng: bạn đã làm tốt rồi mà, việc gì phải vội!

Việc liên tục nhận thêm nhiệm vụ mà không có sự điều chỉnh có thể khiến công ty chậm triển khai thăng chức vì thấy bạn vẫn đang làm tốt dù chưa có vị trí mới.

Bởi bạn tin tưởng sếp đang hành động thiện chí, bạn có thể thẳng thắn trao đổi như sau:

“Em thực sự mong muốn được đảm nhận vị trí X như mình đã từng trao đổi, và em hiểu rằng chính sách hiện tại đang khiến tiến độ bị chậm lại. Tuy vậy, em cũng khá băn khoăn về việc nhận thêm các phần việc thuộc phạm vi vị trí mới trong khi chức danh và lương vẫn chưa được điều chỉnh. Em sẵn sàng hỗ trợ trong một thời gian để san sẻ công việc, nhưng nếu việc này kéo dài hoặc khối lượng tăng lên, em mong rằng chức danh và mức lương cũng sẽ được điều chỉnh phù hợp với thực tế công việc.”

Sau cuộc trao đổi, có thể xảy ra một vài tình huống:

• Lý tưởng nhất là sếp sẽ thấu hiểu và tạm dừng giao thêm công việc mới cho đến khi việc thăng chức được thông qua.

• Hoặc sếp sẽ chủ động thúc đẩy quá trình phê duyệt nhanh hơn.

• Cũng có khả năng sếp ngạc nhiên vì bạn không tiếp tục nhận thêm nhiệm vụ (với lý do đây là “cơ hội tốt” chẳng hạn). Khi đó, bạn sẽ phải cân nhắc mức độ cứng rắn của mình.

Một lựa chọn lúc đó có thể là:

“Em thực sự hào hứng với cơ hội ở vị trí mới, nhưng với em, việc chính thức hóa vị trí cùng chức danh và mức lương là điều quan trọng. Nếu công ty chưa thể thực hiện ngay, em xin phép tạm thời chưa đảm nhận thêm các phần việc mới cho đến khi mọi thứ được hoàn thiện.”

Với một số sếp và công ty, cách trao đổi này hoàn toàn ổn. Nhưng dĩ nhiên, đây vẫn là quyết định cần căn cứ vào văn hóa công ty và phong cách quản lý mà bạn hiểu rõ.

Đây vẫn là quyết định cần căn cứ vào văn hóa công ty và phong cách quản lý mà bạn hiểu rõ.